پایش آلاینده‌های نوظهور در اكوسیستم‌های آبی
محور پژوهش
محیط زیست
پژوهشکده/دانشکده
منابع طبیعی
حوزه پژوهش
ارزیابی و مدیریت اکوسیستم‌های آبی
عنوان
پایش آلاینده‌های نوظهور در اكوسیستم‌های آبی
هدف از اجرای پژوهش، کاربردها، مزیت‌ها و ضرورت انجام پروژه
: دریای خزر و خلیج فارس به عنوان شاهرگ حیاتی اقتصاد خاورمیانه، با آلودگی‌های بسیار زیادی بویژه آلودگی نفتی و همچنین آلودگی‌های ناشی از رشد اقتصادی، توسعه مراکز پتروشیمی و توسعه‌ی شهر‌ها روبرو بوده است. ولی به دلیل عدم وجود پایش‌های مستمر، گزارشاتی در مورد تغییرات غلظت و بار آلاینده‌ها بویژه آلاینده‌های نوظهور (مثل باقیمانده مواد دارویی، شبهه هورمون‌ها و ...) در اكوسیستم‌های آبی كشورمان وجود ندارد و سهم منابع آلاینده مشخص نیست. با توجه به آنكه رسوبات محل نهایی تجمع بسیاری از آلاینده‌ها بویژه آلاینده‌های آلی پایدار در اکوسیستم‌های آبی هستند، می‌توانند شاخص‌‌های ارزشمندی برای تعیین تجمع این آلاینده‌ها در اکوسیستم‌های آبی باشند. اكثر پایش‌های انجام شده در زمینه آلودگی رسوبات رودخانه‌ها، تالاب‌ها و سواحل دریای خزر و خلیج فارس محدود به رسوبات سطحی و اندازه‌گیری مقطعی آلاینده‌هایی چون آلاینده‌های نفتی و فلزات سنگین است و كمتر در زمینه پایش آلاینده‌های نوظهور و تعیین روند زمانی این آلاینده‌ها بویژه در بازه زمانی یكصد سال اخیر بوده است. با توجه به قابلیت رسوبات عمقی (مغزه‌های رسوبی) به عنوان آرشیو طبیعی و قابلیت تجمع آلاینده‌های آلی پایدار در رسوبات، پژوهش به‌منظور تعیین سن رسوبات مربوط به صد و پنجاه سال اخیر (به روش 210Pb و 137Cs) و پایش روند تغییرات غلظت، بار آلودگی و منشأ آلاینده‌های نوظهور در رسوبات عمقی اكوسیستم‌های آبی كشور ضروری است. بر اساس نتایج حاصل می‌توان به بررسی نقش عوامل محیطی (انسانی و طبیعی) و اقدامات مدیریتی صورت گرفته به منظور كاهش انتشار این آلاینده‌ها در اكوسیستم‌های آبی كشور پرداخت. گزارش و شرح زیرساخت‌ها، فعالیت‌ها، و دستاوردها خوشبختانه دانشگاه صنعتی اصفهان در زمینه اجرای طرح‌های پایش آلاینده‌های نوظهور در اكوسیستم‌های آبی شامل رودخانه‌ها، تالاب‌ها و سواحل كشور پیشرو بوده و تخصص‌های لازم در این زمینه در دانشگاه صنعتی اصفهان وجود دارد. نتایج حاصل از پایش روند تغییرات زمانی بار آلودگی آلاینده‌های نوظهور در سواحل كشور بر اساس مغزه‌های رسوبی با رزولوشن زمانی خوب (1-3 سال) می‌تواند نقش عوامل محیطی و نتیجه نهایی اقدامات مدیریتی صورت گرفته به منظور كاهش انتشار آنها در اكوسیستم‌های آبی كشور را نشان دهد. با توجه اهمیت تعیین سهم منابع آلاینده‌ و لزوم آگاهی از اثربخش بودن اقدامات مدیریتی صورت گرفته در كشور به منظور كاهش آلودگی، می‌توان از قابلیت مغزه‌های رسوبی به عنوان آرشیوهای طبیعی استفاده كرد تا مدیران مربوطه بتواند در مورد ادامه روند یا اصلاح اقدامات صورت گرفته در آینده بهتر تصمیم بگیرند. پتانسیل‌ها و زمینه‌های پژوهشی در افق پیش رو همكاری با ارگان‌های ذیربط (وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست) در زمینه پایش آلاینده‌های نوظهور در رودخانه‌ها، تالاب‌ها و سواحل كشور همكاری با ارگان‌های ذیربط (وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست) در زمینه تدوین استانداردهای ملی در مورد آلاینده‌های نوظهور در رودخانه‌ها، تالاب‌ها و سواحل كشور تصاویر و محتوای گرافیکی مرتبط: