معرفی و اصلاح رقم چمن متحمل به خشکی برای فضای سبز شهری مناطق خشک
محور پژوهش
کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی
پژوهشکده/دانشکده
کشاورزی
حوزه پژوهش
به‌نژادی و اصلاح نباتات
عنوان
معرفی و اصلاح رقم چمن متحمل به خشکی برای فضای سبز شهری مناطق خشک
هدف از اجرای پژوهش، کاربردها، مزیت‌ها و ضرورت انجام پروژه
: تغییر اقلیم و پدیده گرم شدن کره زمین واقعیتی اجتناب پذیر است.کمبود آب و خشکسالی به عنوان مهمترین چالش فعلی در سطح کشور مطرح است. چند سالی است استان های واقع در مناطق خشک و نیمه خشک کشور بویژه استان اصفهان برای تامین آب مورد نیاز خود در فضای سبز با مشکل جدی مواجه شده اند. چمن اصلی ترین و زیباترین جزء فضای سبز می باشد به طوری که امکان حذف آن وجود ندارد. یکی از معضلات فضای سبز فعلی کشور استفاده از ارقام چمن وارداتی خارجی است که نیاز آبی بسیار بالایی دارند. بنابراین بایستی راهکارهایی اتخاذ کرد که بتوان چمن های موجود را با چمن های دیگر و یا چمن های اصلاح شده که نیاز آبی آنها بسیار کم می باشد جایگزین کرد. گزارش و شرح زیرساخت‌ها، فعالیت‌ها، و دستاوردها طرح مشکل: تغییر اقلیم و پدیده گرم شدن کره زمین واقعیتی اجتناب پذیر است.کمبود آب و خشکسالی به عنوان مهمترین چالش فعلی در سطح کشور مطرح است. چند سالی است استان های واقع در مناطق خشک و نیمه خشک کشور بویژه استان اصفهان برای تامین آب مورد نیاز خود در فضای سبز با مشکل جدی مواجه شده اند. چمن اصلی ترین و زیباترین جزء فضای سبز می باشد به طوری که امکان حذف آن وجود ندارد. یکی از معضلات فضای سبز فعلی کشور استفاده از ارقام چمن وارداتی خارجی است که نیاز آبی بسیار بالایی دارند. این چمن ها از نظر ژنتیکی ریشه کم عمقی دارند و مقاومت آنها به خشکی بسیار پایین است. بنابراین گرچه در شرایط پرآبی کاربرد این چمن ها امکان پذیر است، لیکن استفاده از آن ها در شرایط فعلی به هیچ وجه معقول نمی باشد. از طرفی دیرزیستی (Persistency) چمن های وارداتی پایین بوده به‌طوری که نه تنها هر چند سال باید تجدید شوند (هزینه زیاد از نظر بذر، کاشت، استقرار)، در برابر تغییرات اقلیمی نیز سازگار نیستند. راه حل: بنابراین بایستی راهکارهایی اتخاذ کرد که بتوان چمن های موجود را با چمن های دیگر و یا چمن های اصلاح شده که نیاز آبی آنها بسیار کم می باشد جایگزین کرد. طرح اصلاح گراس ها داخلی کشور برای مصارف چمنی و بویژه تحت شرایط تحمل به خشکی از سال 1380 در دانشگاه صنعتی اصفهان توسط مجری در بخش اصلاح نبات آغاز شده است و بخش عمده ای از مراحل آن نیز طی شده است (حدود 60 درصد) لیکن برای تکمیل و اتمام آن به حمایت مالی و تجهیزاتی نیاز است. تجربیات و مطالعات قبلی محقق نشان می دهد که درصورت تکمیل و اجرای موفق طرح، امکان صرفه جویی تا 6 برابر در مصرف آب وجود دارد. روش کار: این طرح طی سه فاز پیش بینی شده که فاز اول و دوم بدلیل زمانبر بودن طی 8 سال گذشته انجام شده و فاز سوم آن هر طی 3 سال آتی انجام خواهد شد که جزئیات آن در صورت نیاز قابل ارایه خواهد بود. پیش بینی می شود با جایگزینی چمن های فضای سبز با چمن های بومی و اصلاح شده (ادغام ژنتیکی چمن های مقاوم به خشکی داخلی، بویزه فستوکا، با چمن های ظریف خارجی) و نیز چمن های جدید مقاوم به خشکی (نظیر فستولولیوم و پاسپالیم و ...)، مصرف آب در این بخش بطور چشم گیری کاهش یابد و از طرفی طول عمر و دیرزیستی چمن های موجود نیز با حداقل مصرف آب، افزایش یابد. دستاورد مورد انتظار: در نهایت در صورت موفقیت، این طرح می تواند به عنوان یک الگوی مناسب به دیگر شهر ها برای اصلاح الگوی فضای سبز شهری معرفی گردد که در راستای نقش عملکردی دانشگاه و نهادهای دولتی در جامعه نیز می باشد.