اجرای طرح منظر سازی خشک در دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان یک دانشگاه پیشرو کشور در زمینه دانشگاه سبز
محور پژوهش
محیط زیست
پژوهشکده/دانشکده
کشاورزی
حوزه پژوهش
آب - فضای سبز
عنوان
اجرای طرح منظر سازی خشک در دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان یک دانشگاه پیشرو کشور در زمینه دانشگاه سبز
هدف از اجرای پژوهش، کاربردها، مزیت‌ها و ضرورت انجام پروژه
: در حال حاضر مهمترین محدودیت در نگهداری و توسعه فضاهای سبز موجود و احداث فضاهای سبز جدید، دسترسی به منابع آبی پایدار می‌باشد. با اعمال مدیریت صحیح و به كارگیری فناوری های پیش رفته از طریق حفظ رطوبت، افزایش پتانسیل نگه داری آب در خاك و بهبود شرایط هیدرولیكی خاك و ... می توان بازده مصرف آب در فضای سبز را افزایش داد. گزارش و شرح زیرساخت‌ها، فعالیت‌ها، و دستاوردها این پژوهش طی قراردادی فیمابین دانشگاه صنعتی اصفهان و سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان-وابسته به شهرداری اصفهان منعقد گردید. با توجه به نقش ویژه‌ای که فضای سبز درون و بیرون شهرها برای رفع مشکلات امروزی در شهرهای بزرگ از جمله جذب دی‌اکسیدکربن، گازهای سمی، تولید اکسیژن، تعدیل و بهبود شرایط آب و هوایی، تغذیه آبخوان‌ها و ذخیره آب، بهبود روحیه افراد، تفرج، جذب گرد و غبار و آلاینده‌های جامد، مبارزه با میکرو‌ارگانیسم‌های هوا، جلوگیری از فرسایش آبی و بادی خاک و زیبا سازی منظر دارد، گسترش هرچه بیشتر فضای سبز در درون و اطراف شهرها اهمیت بیشتری می‌یابد. فضای‌سبز باید از نظر کمی و کیفی متناسب با حجم فیزیکی محیط و نیازهای جامعه با توجه به شرایط اکولوژیکی شهر ساخته شود تا بتواند به عنوان فضای‌سبز فعال دارای بازدهی زیست‌محیطی مستمر باشد. ایجاد و احداث فضای‌سبز در شهرهای بزرگ همیشه دارای محدودیت‌هایی بوده است. از آن جمله می‌توان به کمبودهایی چون زمین مناسب، منابع آبی پایدار، خاک حاصلخیز و محدودیت‌های مالی اشاره داشت. در حال حاضر مهمترین محدودیت در نگهداری و توسعه فضاهای سبز موجود و احداث فضاهای سبز جدید، دسترسی به منابع آبی پایدار می‌باشد. هم اکنون حداقل سرانه فضای سبز در دنیا بین 5 تا 50 متر مربع متغیر می‌باشد. استاندارد تعریف شده برای سرانه فضای سبز در ایران 30 متر مربع است. کمبود شدید منابع آبی از عوامل کاهش توسعه فضای‌سبز می‌باشد. کمبود آب و آب کم کیفیت به یک مسئله جهانی بدل شده و متاسفانه به نظر می‌رسد افزایش سریع جمعیت شهری و کاهش منابع آب کمتر با نیازهای آینده هماهنگ است. با اعمال مدیریت صحیح و به كارگیری فناوری های پیش رفته از طریق حفظ رطوبت، افزایش پتانسیل نگه داری آب در خاك و بهبود شرایط هیدرولیكی خاك و ... می توان بازده مصرف آب در فضای سبز را افزایش داد و از بارندگی های پراکنده و دیگر منابع محدود آب در امر حفظ و ذخیره آب در خاک استفاده کرد در همین راستا در مناطق خشک اقدامات مختلفی صورت می گیرد. در این راستا، اصطلاح خشك منظرسازی (Xeriscaping) برای فضای سبز شهرها توسط برنامه‌ریزان به دلیل كمبود منابع آب ابداع شده است. این برنامه که در سال 1981 در گروه آب شهر دنور (ایالات متحده) پایه‌گذاری شده مشتمل بر چنداصل بوده که گزینش گیاهان مناسب و سازگار با مناطق خشك، استفاده از آبیاری قطره‌ای و فنون دیگر در ارتباط با روش آبیاری، استفاده از خاكپوش، اصلاح خاک بستر در فضای‌سبز و... اشاره دارد. یکی از روش‌های اصلاح فیزیکی خاک، استفاده از مواد اصلاحگر ((Soil amendment از جمله مواد جاذب رطوبت یا پلیمر‌های ابرجاذب (Superabsorbent) طبیعی (زئولیت، پرلیت، پامیس و..) و مصنوعی (پلیمرها) می‌باشد. كاربرد سوپر جاذب ها طبیعتا در دستیابی به روش هایی كه بتوان از حداقل آب و با كمترین هزینه ممكن در مناطق خشك درختكاری كرد، ایجاد فضای سبز نمود و شرایط زیست محیطی را ارتقا داد، انگیزه مردم برای ماندن در مناطق مذكور را افزایش داد و زمینه های اشتغال، رشد و توسعه را فراهم آورد، بسیار حائز اهمیت است. همچنین مواد جاذب رطوبت می توانند با كاهش تعداد دفعات آبیاری و كاهش هزینه ها و همچنین استفاده بهینه از آب درصد عملیات اجرایی در زمینه بهسازی خاك و حفظ محیط زیست را بالا برند. دستاورد: طرح پژوهشی "تأثیر متقابل کاربرد مواد جاذب رطوبت طبیعی و مصنوعی بر خصوصیات هیدرولیکی خاک" انجام گرفته در گروه مهندسی آب دانشکده مهندسی کشاورزی نشان داده سوپرجاذبهای طبیعی و مصنوعی و همچنین استفاده از انواع مالچ (تراشه های چوبی، سنگی و تراشه های لاستیكی با ضخامت های 5/2 و 5 سانتی متر) در پوشش فضای سبز شهری را می توان گامی مهم در اصلاح الگوی مصرف آب قلمداد نمود. تبخیر آب از خاك پوشیده شده با مالچ چوبی بیش از 50 درصد و با مالچ سنگی حدود 87 درصد در مقایسه با پوشش چمن كاهش داده می شود. انجام این گونه پژوهشها به همراه سایر پژوهشهای انجام شده در دانشکده مهندسی کشاورزی (ازجمله کاربرد پساب تصفیه شده در فضای سبز) باعث اجرای منظرسازی خشک در فضای سبز دانشگاه صنعتی اصفهان به عنوان یک دانشگاه پیشرو در زمینه دانشگاه سبز در کشور شده است. تصاویر و محتوای گرافیکی مرتبط