طراحی و پیاده‌سازی سامانه جامع نظارت و تحلیل آلایندگی واحدهای صنعتی
محور پژوهش
محیط زیست
پژوهشکده/دانشکده
مهندسی برق و کامپیوتر
حوزه پژوهش
آلایندگی واحدهای صنعتی
عنوان
طراحی و پیاده‌سازی سامانه جامع نظارت و تحلیل آلایندگی واحدهای صنعتی
هدف از اجرای پژوهش، کاربردها، مزیت‌ها و ضرورت انجام پروژه
: کشور ما به دلیل وجود مراکز صنعتی متعدد، استفاده از تجهیزات با استاندارد پایین، تعداد زیاد خودروهای شخصی، خشکسالی و ... با مشکلات متعدد زیست محیطی و تغییرات اقلیمی مواجه است. لزوم حفاظت از محیط زیست و کاهش اثرات مخرب انسان بر آن برای کاهش مخاطرات جسمی و روحی، حفاظت حداکثری منابع زیست محیطی برای نسل‌های آینده و توسعه پایدار بر کسی پوشیده نیست. در این زمینه، آلودگی هوا و آلودگی آب اهمیت بیشتری دارند. در کشور ما، آلودگی هوا عمدتا از سه منبع آلایندگی خودرو، آلایندگی صنعتی و ریزگردها ناشی می‌شود. هر چند در برخی از نقاط شهری نظیر تهران، منشأ اصلی آلودگی هوا خودروها و در برخی شهرها مانند اهواز، ریزگردها هستند، اما در بسیاری از مناطق، از جمله استان‌هایی نظیر اصفهان و اراک، صنایع نقش بیشتری در آلودگی ایفا می‌کنند. خوشبختانه برای مقابله و کاهش آلودگی‌های صنعتی، قوانین متعددی وجود دارد که صنایع را موظف به رعایت برخی استانداردها در تولید آلایندگی می‌کند. با وجود این به دلیل عدم وجود ابزارهای نظارتی قوی و کارآمد، این قوانین تا کنون نتوانسته‌اند در کاهش آلودگی موثر باشند. در حال حاضر، نظارت بر واحدهای صنعتی عمدتاً به صورت بازدیدهای دوره‌ای صورت می‌گیرد. این روش با توجه به نیاز به منابع انسانی و مالی زیاد، پراکندگی جغرافیایی واحدهای صنعتی، دوری از شهر و امکانات شهری و عدم وجود نظارت مستمر، فقط برای برخی از صنایع بزرگ یا متمرکز نتیجه‌بخش است. در زمینه آلودگی آب، فاضلاب‌های صنعتی، عمدتاً بدون تصفیه مناسب وارد چرخه محیط زیست شده و رودخانه‌ها، سفره‌های زیرزمینی، دریا و دریاچه‌ها را آلوده می‌کنند. امروزه با کاهش منابع آبی و تغییرات اقلیمی، لزوم حفظت منابع آبی و در نتیجه نظارت و کاهش آلاینده‌های آب روز به روز اهمیت بیشتری می‌یابد. گزارش و شرح زیرساخت‌ها، فعالیت‌ها، و دستاوردها هدف از این طرح، طراحی و پیاده‌سازی سامانه جامع نظارت بر آلودگی واحدهای صنعتی است. این سامانه با جمع‌آوری پیوسته و برخط شاخص‌های اصلی آلایندگی (اعم از هوا و آب) از واحدهای صنعتی، امکان اعمال نظارت مستمر، دقیق و مستند بر آلودگی واحدهای صنعتی را فراهم می‌آورد. همچنین با تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از مراکز صنعتی متمرکز در یک ناحیه جغرافیایی، امکان استخراج و تحلیل الگوهای آلودگی به صورت مکانی و فصلی فراهم می‌شود که نتایج آنها برای تدوین قوانین و سیاست‌های محیط زیستی، سیاست‌گذاری در زمینه احداث واحدهای جدید صنعتی، اولویت‌بندی اقدامات پیشگیرانه، انجام پژوهش‌های علمی و دانشگاهی و ... قابل استفاده است. برخی از اهداف کلی طرح، به طور خلاصه، شامل موارد زیر است: نظارت بر شاخص‌های آلایندگی هوا در واحدهای صنعتی، شامل: ذرات معلق (PM10 و PM2.5)، مونوکسید کربن (CO)، هیدروکربن‌ها، اکسیدهای نیتروژن (NOx)،اکسیدهای گوگرد (Sox)، سایر آلایندگی‌هایی که به طور اختصاصی در یک مجتمع صنعتی تولید می‌شود. نظارت بر شاخص‌های آلایندگی آب در واحدهای صنعتی، شامل: مواد جامد معلق، PH، فلزات سمی (سرب، جیوه، آرسنیک، ...)، باکتری‌های کلیفرم، اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی، دما، سایر آلایندگی‌هایی که به طور اختصاصی در یک مجتمع صنعتی تولید می‌شود. طراحی و پیاده‌سازی یک زیرساخت نظارتی مستمر، مستند و دقیق بر آلودگی واحدهای صنعتی ایجاد بانک اطلاعاتی جامع آلایندگی‌های صنعتی تصاویر و محتوای گرافیکی مرتبط در شکل تصویری از سامانه مورد نظر نشان داده شده است.
