توسعه و تامین مواد مورد نیاز در فراوری صنایع سنگ های ساختمانی
محور پژوهش
مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی
پژوهشکده/دانشکده
مهندسی شیمی
محور پژوهش
محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی
عنوان
توسعه و تامین مواد مورد نیاز در فراوری صنایع سنگ های ساختمانی مجموعه صنایع سنگ های ساختمانی و تزئینی یکی از بزرگترین صنایع کشور هستند که با توجه به گستردگی معادن سنگ کشور در مناطق مختلف کشور از جمله استان های همچون اصفهان، آذربایجان شرقی، فارس، لرستان، مرکزی و غیره توسعه یافته اند. در طی فرایند بهره برداری از معادن و سپس فراوری سنگ در کارخانجات سنگ، یکی از مراحل فراوری سطح سنگ برش داده شده در کارخانجات است. سطح سنگ برش داده شده که معمولاً بصورت اسلب هستند طبیعتاً دارای خلل و فرج فراوان است که استفاده از سنگ را در وضعیت اولیه غیر ممکن می سازد. لذا بعد از برش سنگ، لازم است ابتداً این سطوح متخلل با مواد پلیمری مناسب که انواع رزین هستند پوشش داده شده و سپس در طی مراحل متعدد سطح سنگ مورد پردازش مکانیکی و نهایتاً شیمیایی توسط قطعاتی تحت عنوان لقمه سنگ قرار می گیرند. لازم بذکر است که رزین مورد استفاده در مرحله پوشش سطح سنگ و همچنین لقمه های سنگ با نرخ بسیار بالایی مصرف می شوند و طول عمر این لقمه ها حداکثر به ده ساعت می رسد. این مواد مصرفی عمدتاً از کشورهای خارجی شامل ایتالیا، ترکیه و چین وارد می شدند که عدم واردات آنها و افزایش قیمت چند برابری آنها معضلات بسیار زیادی را برای صاحبان صنایع فراوری سنگ (کارخانجات سنگبری) بوجود آورده است. لازم بذکر است که اصفهان با داشتن حدود 1200 کارخانه سنگبری فقط در منطقه صنعتی محمودآباد بعنوان یکی از بزرگترین قطب های این صنعت شناخته می شود که طبیعتاً صاحبان این صنایع همواره چشم امیدی به دانشگاه صنعتی اصفهان برای رفع مشکلات فنی آنها دارند. در حال حاضر تعدادی از افراد فعال در زمینه ساخت لقمه های سنگ بصورت کاملاً غیر علمی و بدون داشتن زمینه علمی لازم بصورت کارگاهی و تجربی اقدام به ساخت این لقمه ها و ارائه به بازار فعالیت می کنند که کیفیت نامطلوب آنها در بسیاری از موارد زیان هایی را از لحاظ کیفیت نهایی سنگ برای صاحبان صنعت به همراه دارد. نکته مهم حائز اهمیت دیگر در خصوص فراوری سنگ تنوع ساختار شیمیایی و فیزیکی سنگ های ساختمانی و تزئینی است که باعث می شود ساخت و تامین لقمه های سنگ بعنوان یک زمینه کاملاً تخصصی تلقی شود. بعنوان مثال لقمه سنگ مورد استفاده برای سنگ مرمریت کرم رنگ نمی تواند برای سنگ تراورتن و حتی مرمریت سیاه رنگ مورد استفاده قرار گیرد. با عنایت به توضیحات مورد اشاره بالا و با توجه به نیاز گسترده صنایع فراوری سنگ، فعالیت های موفقیت آمیزی در دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان برای ساخت یکی از انواع پرمصرف و پیچیده لقمه سنگ اسیدی فراوری سنگ های مرمریت انجام گرفته است که نتایج آن بسیار مورد توجه صاحبان صنایع قرار گرفته است. در انجام این کار با رعایت اصول علمی و با الگوگیری از خواص یک نوع لقمه سنگ معتبر ایتالیایی پژوهش مورد نظر به سرانجام رسید. با توجه به تجربیات حاصل از پژوهش مورد اشاره ، و با توجه به گستردگی انواع لقمه سنگ مورد استفاده برای فراوری گونه های مختلف سنگ، راه اندازی مرکزی با محوریت پژوهش-های فناورانه در زمینه فراوری سنگ می تواند گام موثری در جهت رفع نیازهای گسترده این بخش از صنایع که دارای ارزش افزدوه فراوان است تلقی گردد. همانگونه که قبلاً نیز اشاره شد در بخش ابتدایی فراوری سطح سنگ از رزین های پلیمری برای پر نمودن سطوح ناهموار سنگ برش داده شده استفاده می-شود. فرمولاسیون این رزین ها دارای اهمیت زیادی از لحاظ ظاهر نهایی سنگ و البته حفظ کیفیت آن در برابر شرایط محیطی همچون تابش آفتاب و بارش باران و همچنین سایش سنگ های مورداستفاده در کف ساختمان ها دارد. لذا فعالیت پژوهشی منسجم در راستای دستیابی به فرمولاسیون های مناسب برای انواع سنگ می تواند یکی دیگر از زمینه های کاری مرکز پیشنهادی پژوهش-های فناورانه در زمینه فراوری سنگ باشد. لذا پیشنهاد می گردد با تخصیص اعتبار لازم برای راه اندازی مرکز پژوهشی مورد اشاره امکان فعالیت های پژوهشی فناورانه در یکی از زمینه های علمی مورد نیاز کشور که مغفول وارد شده است فراهم گردد.